Muhtemelen QR kodlarını daha önce görmüşsünüzdür. Bu kodlar, web sitelerinden reklamlara kadar her yerde karşımıza çıkıyor. Biraz barkodlara benziyorlar ancak bu kodlar, dikey şeritler yerine kare şeklinde şablonlardan oluşuyor. QR kodlarını kullanan işletme sayısı her geçen gün arttığından bu kodlar günbegün daha bilindik hâle geliyor ve artık birçok akıllı telefon yerleşik QR okuyuculara sahip olarak piyasaya sürülüyor.
Ancak bu QR kodu denen şeyler tam olarak nedir ve nasıl çalışırlar? Bilmeniz gereken her şeyi burada bulabilirsiniz.
Tanım: QR neyin kısaltmasıdır?
QR, “Quick Response (Çabuk Tepki)” ifadesinin kısaltmasıdır.
QR kodları basit görünüyor olsalar da aslında çok fazla veriyi saklayabilirler. Ancak ne kadar veri içeriyor olurlarsa olsunlar QR kodları, taratıldıklarında kullanıcının bilgiye anında erişmesine olanak sağlarlar; bu yüzden Çabuk Tepki (Quick Response) kodu olarak adlandırılmışlardır.
QR kodunun kısa tarihi
İlk QR kodu sistemi, 1994 yılında Toyota'nın bir alt kuruluşu olan Japon şirketi Denso Wave tarafından icat edildi. Şirketin üretim sırasında araçları ve parçaları doğru bir şekilde takip etmek için bir sisteme ihtiyacı vardı. Bunu başarabilmek için kanji, kana ve alfasayısal karakterleri kodlayabilecek bir barkod türü geliştirmeyi umuyorlardı.
Barkodun ötesinde
Sıradan barkodlar sadece tek yönlü olarak okunabilir: yukarıdan aşağıya. Yani barkodlar, genellikle alfasayısal biçimde ve sadece küçük miktarda bilgi depolayabilirler.
Ancak bir QR kodu, yukarıdan aşağıya ve sağdan sola olmak üzere iki yönde de okunabilir (bu yüzden QR kodlarına bazen "iki boyutlu barkod" da denilmektedir). QR kodları bu sayede çok daha fazla veri depolayabilmektedir.
QR kodunun geliştirme ekibi, operatörlerin kodu doğru açıdan taratmakla vakit kaybetmemeleri için kodu taratması kolay bir şekilde tasarladılar ve kolayca fark edilebilmesi için kendine özgü bir tasarıma sahip olmasını istediler. Bu da onları, kodun günümüzde de hâlâ kullanılmakta olan meşhur kare şeklini seçmeye yöneltti.
İlk QR kodunun geliştirilmesi bir yıldan fazla sürdü. Kod 7.000'e kadar sayısal karakter ile kanji karakterini içerebiliyordu ve normal bir barkoddan on kat daha hızlı okunabiliyordu.
QR kodu, açık bir kaynak hâline geldi
QR kodu, yayınlandıktan sonra otomotive sektörü tarafından çok çabuk benimsendi. Bu özellikle o zamanlarda çok önemliydi çünkü Japonya'daki birçok tüketici büyük kuruluşlardan daha fazla şeffaflık talep ediyordu. Tüketiciler, sadece arabaların değil, yiyeceklerin, tıbbi ürünlerin ve diğer ürünlerin de tam olarak nerelerden geldiğini merak ediyorlardı. Bu nedenle QR kodu, kademeli olarak üretim sanayisinin bir parçası olmaya başladı.
Denso Wave, QR kodu için patent hakkı talep etmeyeceğini belirterek bu sistemlerini herkese açık şekilde tüm dünyayla paylaştı. Bu, bugün bile isteyen herkesin kendi QR kodunu oluşturup kullanabileceği anlamına gelmektedir. Ancak başlangıçta bu fikir çok yavaş bir şekilde benimsendi. QR kodlarını oluşturmak kolay olsa da QR okuyucularına genel olarak herkes erişemiyordu. Ta ki…
2002: ilk mobil QR okuyucuları
Japonya'da 2002 yılında, yerleşik olarak QR okuyucuları içeren ilk cep telefonları piyasalardaki yerlerini aldı. Bu gelişme, QR kodu kullanan şirket sayısında artışa neden olurken tüketicilerin kullanabileceği ilk QR kodları ortaya çıkmaya başladı.